IZUM i biblioteke - 25 godina uspješne saradnje

Sažetak

U 2009. godini IZUM će proslaviti 25. godišnjicu rada na području automatizacije i računarskog povezivanja biblioteka. U tom periodu dogodile su se velike društvene i tehnološke promjene koje su utjecale na njegov razvoj. Za lociranje nacionalnog centra za automatizaciju biblioteka u Mariboru bio je presudan mladi mariborski univerzitet koji je u računarskoj tehnologiji vidio svoju razvojnu priliku. Od samog početka u našem smo radu afirmisali sistematski pristup i međunarodne standarde po uzoru na OCLC. Izabran koncept uzajamne katalogizacije predstavljao je zahvat u tradicionalnu bibliotečku hijerarhiju, a automatizacija je unijela i brojne druge promjene u rad biblioteka, zato je izazvala i konzervativne otpore. Istraživači i univerziteti prvi su prepoznali važnost informatizacije biblioteka, a Savezni sekretarijat za razvoj je 1988. godine izabrao IZUM za generalnog izvođača velikog projekta Sistema naučnih i tehnoloških informacija Jugoslavije. U kratkom vremenu do raspada Jugoslavije, u svim republikama i pokrajinama bili su postavljeni temelji automatizovanih bibliotečkih sistema, koji su bili značajni za razvoj nakon osamostaljenja novih država. U Sloveniji je IZUM postao javni zavod za razvoj i održavanje bibliotečkog sistema COBISS.SI te informacijskog sistema o istraživačkoj djelatnosti SICRIS. Po slovenačkom uzoru bili su uspostavljeni, te se izvode projekti virtualnih biblioteka BiH, Crne Gore, Srbije i Makedonije. Svi ti bibliotečki sistemi sporazumno su se povezali u mrežu COBISS.Net, koja je jedna od najvećih bibliotečkih mreža u Evropi, jer joj se pridružila i Bugarska, a interes za saradnju iskazuju još i biblioteke u Albaniji i na Kosovu. IZUM je s COBISS-om značajno doprinio da se mijenja takođe i ugled bibliotekarske profesije, koju su prije četvrt vijeka povezivali sa prašnjavim skladištima knjiga, a danas je simbolizuje informacijska i komunikacijska tehnologija.